بارداری یکی از مهمترین اتفاقاتی است که در بدن یک زن ایجاد می شود. همانطور که میدانید بارداری دوران بسیار حساسی است و بدن مادر از لحاظ هورمونی دچار تغییراتی شده و با بدن قبل از بارداری متفاوت است.به همین علت تمامی روال های عادی ممکن است در زمان بارداری خاص و ویژه شوند. در این مطلب سعی می کنیم به ارتودنسی در دوران بارداری اشاره کنیم.
در زمان استفاده از ارتودنسی فرد با التهاب لثه، وجود پلاک و باکتری محدودی به دلیل شرایط سخت برای شستشوی کامل دهان روبه‌رو است. در دوران بارداری به دلیل تغییر شرایط بدنی مادر، لثه ها بیشتر در معرض التهاب هستند و ممکن است خیلی زودتر از شرایط عادی دچار التهاب شوند. البته اصولا درمان های ارتودنسی در دوران کودکی و نوجوانی صورت می‌گیرد اما امروزه بزرگسالان زیادی هم هستند که با درمانهای ارتودنسی به دنبال زیبایی دندان های خود هستند. مادران باردار ممکن است با تسریع التهاب لثه در اثر ارتودنسی دچار پریودنتال شوند.
تداخل ارتودنسی و زایمان
در دوران بارداری در سه ماهه اول به دلیل افزایش هورمون پروژسترون و استروژن در بدن مادر لثه ها دچار التهاب شود. اگر مادر در مرحله درمان ارتودنسی قرار داشته باشد، به دلیل وجود التهابات معمولی در هنگام درمان ارتودنسی و وجود باکتری در فضای دندان، شرایط بهداشتی باید خیلی جدی تر پیگیری شود.
دکتر دندانپزشک باید وضعیت دهان و دندان مادر باردار را به صورت خاص و ویژه مورد بررسی قرار دهد؛چرا که اگر در این دوران مادر دچار التهابات شدید شود، به دلیل اینکه محدودیت‌هایی در مصرف دارو دارد شرایط درمان سخت می شود.در واقع در دوران بارداری برای رفع مشکلات ارتودنسی به سختی و با محدودیت بسیار زیادی دارود توسط پزشک تجویز می شود. همچنین ممکن است برخی آمپول های لازم برای رفع التهاب لثه، برای مادر باردار ممنوعیت داشته باشد.
نکات طلایی ارتودنسی در دوران بارداری
به دلیل شرایط خاص دوران بارداری مادران به یک سری از بوها واکنش نشان می دهند و دچار حالت تهوع و در حالت شدیدتر و دچاراستفراغمی‌شوند. تجهیزات دندانپزشکی و ارتودنسی هم ممکن است باعث حساسیت شود و حالت تهوع در مورد مادر باردار ایجاد کند. بهتر است در هنگامی که مادر باردار به دندانپزشکی مراجعه می کند و یا بر روی تخت دندانپزشکی برای انجام کارهای ارتودنسی قرار می گیرد، آب در دسترس مادر باردار باشد. همچنین بهتر است نشستن روی صندلی دندانپزشکی به حداقل زمان ممکن برسد.
درمان های بهداشتی دهان و دندان مثل جرم گیری دندان، پایش دندان و… ممکن است در دوران بارداری برای آسیب ندیدن دندانها نیاز باشد تا انجام بگیرد.در تمامی این موارد باید دندانپزشک و متخصص ارتودنسی به شرایط بارداری بیمار خود توجه داشته باشند تا مشکلی برای وی ایجاد نشود.
در دوران بارداری عکس برداری از دهان با رعایت یکسری از اصول و اقدامات مانعی ندارد. بیمار باردار با اطلاع دادن از شرایط خود در عکسبرداری از پیشبند سربی و گردنبند تیروئید استفاده می‌کند که خطری برای جنین به وقوع نپیوندد.
پرسنل رادیوگرافی از اصول ALARA استفاده می کنند؛ یعنی از حداقل اشعه برای عکسبرداری استفاده می شود تا آسیبی برای جنین اتفاق نیافتد. در عملیات رادیوگرافی برای مادر باردار تنها تصویر خاص برای تشخیص پزشک گرفته می‌شود.
چند هشدار برای درمان ارتودنسی در دوران حاملگی
- خودداری در مصرف دارو مخصوصاً در ماههای اول بارداری و خودداری از عکسبرداری با اشعه ایکس. این موضوع باید به صورت قطع مورد توجه پزشک ارتودنت قرار گیرد.
- یکسری از مشکلات دندانپزشکی بیمار باردار باید به بعد از وضع حمل موکول شود. در واقع اگر قرار است مشکلات دندان مادر باردار حل شود، تنها آن مواردی که ضروری است انجام گیرد مانند جراحی اکسپوژر دندان نهفته!
- شرایط درمان بیمار باردار شرایط درمان بیمار باردار باید به گونه ای باشد که اولا تعداد مراجعه به دکتر دندانپزشک برای ارتودنسی به حداقل برسد و با مراجعه به پزشک خود میزان نشستن بر روی صندلی کوتاه باشد تا به مادر و جنین فشاری وارد نشود و ثانیا همانطور که گفته شد بهتر است آب در اختیار مادر باشد تا در صورت نیاز از آن استفاده کند.
- بهداشت دهانی در این دوران از اهمیت ویژه ای برخوردار است و باعث پیشگیری از مشکلات دهان و دندان می‌شود مادر باردار می شود.